"התותח הארמני של מכבי יפו", בן המיעוטים הראשון ששיחק בנבחרת ישראל בכדורגל

"התותח הארמני של מכבי יפו", בן המיעוטים הראשון ששיחק בנבחרת ישראל בכדורגל

ברוך פורמן

תקציר:

בשנות החמישים ואף אחר כך היה הכדורגל בישראל פוליטי בעיקרו. גם נבחרת ישראל בכדורגל ייצגה רק את הסקטור היהודי-ציוני בארץ. בן המיעוטים הראשון שהצליח לנפץ את "תקרת הזכוכית" של מצב זה היה חלוצה הארמני-נוצרי של קבוצת מכבי יפו, בוחוס ג'וג'וסיאן. בוחוס, פליט השואה הארמנית, שהוברח  עם בני משפחתו על ידי לוחמי הפלמ"ח, אנשי המוסד לעלייה ב' בשנת 1946, בדרך היבשה מדמשק לישראל, זכה לייצג בראשונה בשנת 1957 את נבחרת ישראל במשחקה מול צרפת ואף כבש במשחק זה שני שערים. מאמר זה מבקש לתאר בפעם הראשונה את סיפורה המיוחד של משפחת ג'וג'וסיאן, ניצולת הטבח הארמני, את מסעה מארמניה לארץ ישראל ואת פעילותו ארוכת השנים של בוחוס בתחום הספורט. תידון בו השאלה כיצד הצליח בן מיעוטים להשתלב בנבחרת ישראל בכדורגל של שנות ה-50.

תארנים: בוחוס ג'וג'וסיאן, השואה הארמנית, מכבי יפו

"The Armenian Cannon of Maccabi Jaffa" – The first member of a minority to play for the Israeli national football team

B. Furman

At those times when the question of the participation of an Arab football player on the national team of Israel provokes many arguments – some of them violent, it is worthy and desirable to go back 64 years in time to remember the first minority player who played for the Israeli national team, in the year 1957. That year Bojos Jojosian, an Armenian Christian, played for the Maccabi Jaffa football team. The Jojosian family were refugees from the massacre carried out by the Turks on the Armenians during World War I. They fled to Damascus, where Bojos was born in 1936. Ten years later, shortly after the "Night of the Bridges", the family was brought to Israel by Palmach fighters. This article intends to describe the incredible journey of Bojos – from the Armenian quarter in Damascus to Maccabi Jaffa, and from there to the national football team of Israel.

Descriptors: Bojos Jojosian, the Armenian genocide, Maccabi Jaffa.

المدفع الأرمني لمكابي يافا " أول أبناء الأقليات الذي لعب في منتخب كرة القدم الإسرائيلي

باروخ فورمان

الملخص

في سنوات الخمسينيات وحتى ما بعدها، كانت كرة القدم الإسرائيلية سياسية بشكل أساسي، كما أن المنتخب الإسرائيلي لكرة القدم كان يمثله فقط أبناء الوسط اليهودي الصهيوني في البلاد.

أول أبناء الأقليات الذي تمكن من تحطيم "السقف الزجاجي" لهذا الواقع، كان اللاعب المهاجم "رأس الحربة" الأرمني لفريق مكابي يافا، بوحوس جوجوسيان، بوحوس لاجئ من الإبادة الجماعية للأرمن، حيث قام مقاتلو البلماح وأفراد الموساد بتهريبه برًا مع عائلته إلى البلاد عام 1946 من دمشق إلى إسرائيل، وفي عام 1957 تمكن للمرة الأولى من تمثيل المنتخب الإسرائيلي في مباراته ضد فرنسا، بل وأحرز هدفين.

يسعى هذا المقال إلى وصف القصة الخاصة لعائلة جوجوسيان لأول مرة -الناجية من مذبحة الأرمن- والرحلة من أرمينيا إلى إسرائيل ونشاط بوحوس لسنوات طويلة في مجال الرياضة، كما ويناقش كيف تمكن أحد أبناء الأقليات من الاندماج في المنتخب الإسرائيلي لكرة القدم في سنوات الخمسينات.

كلمات مفتاحية: بوحوس جوجوسيان، الإبادة الجماعية للأرمن، مكابي يافا.