הוראת חינוך גופני מקוונת בתקופת בידוד חברתי עקב מגפת COVID-19: תפיסת מסוגלות עצמית, מחסומים וגורמים תומכים

הוראת חינוך גופני מקוונת בתקופת בידוד חברתי עקב מגפת COVID-19: תפיסת מסוגלות עצמית, מחסומים וגורמים תומכים

אלעד ציטרון  וישעיהו הוצלר

מגפת הקורונה הובילה לסגירת בתי הספר ולמעבר להוראה מקוונת. הוראה מקוונת בתחום החינוך הגופני מהווה אתגר מורכב, המלווה בקשיים רבים, שכן המורים נדרשים לבצע התאמות ושינויים נרחבים בדפוסי ההוראה. על מנת לקיים הוראה אפקטיבית גם בהוראה מסוג זה, עליהם לפתח תחושת מסוגלות ייחודית להוראת מקוונת של חינוך גופני. מטרת מחקר זה היא להציג תמונת מצב של תחושותיהם ותפיסותיהם של מורים לחינוך גופני בנוגע להוראה מקוונת בתקופת הקורונה. נבחנו ההבדלים בין תפיסת המסוגלות העצמית של המורה בהוראת חינוך גופני מקוונת לעומת תפיסת המסוגלת בהוראת חינוך גופני פרונטלית. עוד נבחן הקשר בין המשתנים 'תפיסת מחסומים בהוראה מקוונת' ו'ותק בהוראה' לבין תפיסת המסוגלות העצמית של המורה בהוראת החינוך הגופני המקוונת. אוכלוסיית המחקר כללה מורים לחינוך גופני אשר התנסו בהוראה מקוונת במהלך תקופת מגפת וירוס הקורונה בישראל. המדגם הסופי כלל 191 נבדקים, אשר גויסו באמצעות מדגם נוחות. הנבדקים מילאו את השאלונים האלה: שאלון דמוגרפי, שאלון לבחינת מגבלות ומחסומים בהוראת חינוך גופני מקוונת, ושאלון לבחינת תפיסת המסוגלות העצמית להוראת חינוך גופני מקוונת ופרונטלית. השערות המחקר נותחו באמצעות מבחן t למדגמים תלויים ובאמצעות מבחן מקדם המתאם של פירסון. מבנה שאלון תפיסת המחסומים בהוראה מקוונת תוּקף באמצעות ניתוח גורמים ונמצא כבעל מהימנות נאותה. הוא כלל תשעה פריטים ושלושה תתי-סולמות: (א) חסמים בגין תוכן הלמידה; (ב) חסמים בין הבטיחות;  (ג) חסמים בגין השתתפות. ממצאי המחקר העלו כי קיימים הבדלים בתפיסת המסוגלות העצמית של מורים לחינוך גופני בהוראת חינוך גופני מקוונת לעומת פרונטלית. כך שתפיסת המסוגלות העצמית של המורים הייתה גבוהה יותר כאשר היה מדובר בהוראה פרונטלית. רכיבי תפיסת המסוגלות העצמית (למידה מוטיבציונית והוראה אפקטיבית) נמצאו גם הם גבוהים יותר בלמידה פרונטלית לעומת מקוונת. נוסף לכך, בהתאם להשערה נמצא קשר שלילי בין תפיסת המחסומים בהוראה מקוונת לבין תפיסת המסוגלות העצמית בהוראה מקוונת ובהוראה הפרונטלית, אולם קשר זה נמצא חזק יותר בנוגע לתפיסת המסוגלות העצמית  בהוראה מקוונת. בניגוד להשערת המחקר לא נמצא קשר בין תפיסת המסוגלות העצמית של המורה לבין ותק בהוראה הן בהוראה מקוונת והן בהוראה פרונטלית. ממצאי המחקר עשויים להועיל בפיתוח תוכנית הכשרה אפקטיבית ללמידה מרחוק בהוראת החינוך הגופני, תוך מתן דגש לגורמים מקדמים ברמת ההכשרה וברמת הפרקטיקה גם יחד.

תארנים: COVID-19, הוראה אפקטיבית, מוטיבציה, מורים לחינוך גופני.

Physical education online teaching during COVID-19 social distancing: Self-efficacy, barriers, and supportive factors

E. Citron, Y. Hutzler

The COVID-19 pandemic led to the closure of educational institutions around the globe, with an immediate transition to online teaching. While teaching any subject from afar poses obstacles, the online instruction of physical education (PE) is especially challenging; indeed, during the pandemic, PE teachers were required to make significant adjustments to their teaching methods. The aim of this study was to present a snapshot of the emotions and perceptions of PE teachers regarding their ability to provide PE instruction from afar (i.e., online) during the pandemic. We also examined differences in the participants’ perceived self-efficacy when conducting frontal and online PE instruction, including associations between perceived barriers in online teaching and teaching experience. The study included a convenience sample of 191 PE teachers in Israel who had taught online during the pandemic. The participants were asked to complete a three-part questionnaire that addressed demographic characteristics, perceived limitations and barriers in online PE teaching (relating to content, safety, and participation), and perceived self-efficacy for conducting online and frontal PE instruction. Statistical analysis included dependent t-tests and Pearson correlations. Factor analysis of the perceived limitations and barriers section indicated good reliability. The findings revealed differences in the participants’ perceived self-efficacy between online and frontal  PE teaching, with higher perceived self-efficacy being seen in the latter. Components of perceived self-efficacy, such as motivational learning and effective teaching, were also found to be higher in frontal instruction. As hypothesized, a negative correlation was seen between the perceived barriers in online teaching and the perceived self-efficacy in both online and frontal physical education instruction – with a stronger correlation being seen in relation to perceived self-efficacy in online teaching. However, no associations were found between the participants’ perceived self-efficacy and their teaching, in either formats. The findings of this study offer a basis for developing effective training programs for online PE teaching.

Descriptors: COVID-19; effective teaching; motivation; physical education teachers.

تدريس التربية البدنية عبر الإنترنت خلال فترة العزل الاجتماعي بسبب وباء (COVID-19):

تصور الكفاءة الذاتية، والمعيقات والعوامل الداعمة

إلعاد تسيترون يشعياهو هوتسلر

أدى وباء كورونا إلى إغلاق المدارس والانتقال إلى التدريس عبر الإنترنت. يعد التدريس عبر الإنترنت في مجال التربية البدنية تحديًا معقدًا، مصحوبًا بالعديد من الصعوبات، مما يتطلب من المعلمين إجراء تعديلات وتغييرات واسعة النطاق في أنماط التدريس. ومن أجل الحصول على تعليم فعال أيضًا في هذا النوع من التدريس، يجب أن يطوروا إحساسًا فريدًا بالكفاءة لتدريس التربية البدنية عبر الإنترنت. الغرض من هذه الدراسة هو تقديم لمحة عن مشاعر وتصورات معلمي التربية البدنية فيما يتعلق بالتدريس عبر الإنترنت خلال فترة كورونا. تم فحص الفروق بين تصور المعلم للكفاءة الذاتية في تدريس التربية البدنية عبر الإنترنت مقابل تصور الكفاءة الذاتية في التدريس الوجاهي. تم أيضًا فحص العلاقة بين متغيرات "المعيقات في التدريس عبر الإنترنت" و "سنوات الخبرة" وبين تصور المعلم للكفاءة الذاتية في تدريس التربية البدنية عبر الإنترنت. شمل مجتمع الدراسة معلمي التربية البدنية الذين جربوا التدريس عبر الإنترنت خلال فترة انتشار وباء فيروس كورونا في إسرائيل. تكونت العينة النهائية من (191) معلمًا، تم اختيارهم بطريقة العينة الميسرة. حيث قام أفراد العينة بالاستجابة على الاستبانات التالية: استبانة المعلومات الديموغرافية، واستبانة لفحص المعيقات في تدريس التربية البدنية عبر الإنترنت، واستبانة لفحص تصور الكفاءة الذاتية لتدريس التربية البدنية عبر الإنترنت ووجاهياً. تم اختبار فرضيات البحث باستخدام اختبار (t) للأزواج واختبار معامل الارتباط بيرسون. تم بناء استبانة فحص المعيقات في تدريس التربية البدنية عبر الإنترنت باستخدام التحليل العاملي ووجد أنها تتمتع بدرجة كافية من الثبات. حيث احتوت الاستبانة على تسع فقرات موزعة على ثلاثة مجالات: (أ) المعيقات المتعلقة بمحتوى التعلم، (ب) المعيقات المتعلقة بالأمن والسلامة، (ج) المعيقات المتعلقة بالمشاركة. أظهرت نتائج البحث أن هناك فروق في تصور الكفاءة الذاتية لدى معلمي التربية البدنية في تدريس التربية البدنية عبر الإنترنت مقارنة بالتدريس الوجاهي. ولصالح التدريس الوجاهي. كما أظهرت أن مجالات الكفاءة الذاتية (التعلم التحفيزي والتدريس الفعال) أيضًا أعلى في التدريس الوجاهي مقارنة بالتدريس عبر الإنترنت. إضافة إلى ذلك، ووفقًا للفرضية، تبين جود علاقة سلبية بين المعيقات في التدريس عبر الإنترنت وتصور الكفاءة الذاتية في التدريس عبر الإنترنت والتدريس الوجاهي، ولكن هذه العلاقة كانت أقوى فيما يتعلق بتصور الكفاءة الذاتية في التدريس عبر الإنترنت. وعلى عكس فرضية البحث، لم توجد علاقة بين تصور المعلم للكفاءة الذاتية وسنوات الخبرة في كل من التدريس عبر الإنترنت والتدريس الوجاهي. نتائج البحث تفيد في تطوير برنامج تدريبي فعال لتدريس التربية البدنية عن بعد، مع التركيز على العوامل المذكورة في عملية التعليم والتطبيق.

كلمات مفتاحية: COVID-19، التدريس الفعال، الدافعية، معلمو التربية البدنية.