השימוש באסטרטגיית למידה בתהליכי רכישה של מיומנויות מוטוריות סגורות בעלות קצב פנימי: מתי להציג את האסטרטגיה ללומד?

השימוש באסטרטגיית למידה בתהליכי רכישה של מיומנויות מוטוריות סגורות בעלות קצב פנימי: מתי להציג את האסטרטגיה ללומד?

הילה שכטר-סולומון ורוני לידור

מחקרים בלמידה מוטורית מלמדים שאסטרטגיות למידה, המסייעות ללומד לקלוט, לעבד ולהשתמש במיומנויות יסוד בסיסיות כמו: חיפוש, ארגון, מיון, חזרה, שינון וגמישות חשיבתית וגם להעריך את תהליך הלמידה כמו גם את תוצרי התהליך, יכולות לשפר למידה של מיומנויות מוטוריות סגורות בעלות קצב פנימי. עד כה, מחקרים אחדים בלבד בחנו את סוגיית עיתוי הצגת האסטרטגיה ללומד בתהליך הלמידה המוטורית: מצד אחד, חשיפת עקרונות האסטרטגיה לפני התרגול מאפשרת ללומד לרכוש עקרונות חשיבה יעילים, ומצד שני, היא עלולה ליצור עומס קוגניטיבי רב ובעקבותיו קושי לרכוש בו-בזמן הן את עקרונות האסטרטגיה והן את יסודות המטלה המוטורית הנלמדת. חשיפה לאסטרטגיה בשלב מתקדם של התהליך עשויה מצד אחד לסייע ללומד להתמקד בתרגול המטלה, ומצד שני, ייתכן שהוא יפתח אסטרטגיות למידה אינטואיטיביות ולא יעילות ויתקשה לאמץ עקרונות של אסטרטגיות למידה יעילות מבוססות-ראיות. מטרתו של מחקר זה הייתה לבחון את היעילות של אסטרטגיית למידה – אסטרטגיית חמשת הצעדים – המוצגת ללומדים בעיתויים שונים של תהליך למידה של שתי מטלות זריקה. המשתתפים במחקר – 80 תלמידי כיתות ה'-ו' (40 בנים ו-40 בנות; ממוצע גיל = 11.16; ס' תקן = 0.52), הלומדים בחינוך הרגיל, בשני בתי ספר יסודיים ממלכתיים בצפון הארץ – חולקו לארבע קבוצות: שלוש קבוצות למידה וקבוצת ביקורת (20 לומדים בכל קבוצה). בכל אחת מקבוצות הלמידה הוצגה אסטרטגיית הלמידה בעיתוי אחר (100%, 66%, ו-33%), וקבוצת הביקורת ביצעה את המשימות ללא חשיפה לאסטרטגיית הלמידה. כל משתתף הגיע לשלושה מפגשים: בשני המפגשים הראשונים נלמדה מטלת זריקת כדור צידית לעבר מטרת יעד בודדת. במפגש השלישי בוצעה מטלת שחזור ומטלת העברה (זריקת כדור צידית לעבר מטרת יעד בודדת מבין שלוש מטרות). הניתוח הסטטיסטי כלל ניתוחי שונות תלת-כיוונים בשלב הלמידה, ניתוחי שונות דו-כיווניים בשלב השחזור וניתוחי שונות דו-כיווניים בשלב ההעברה. נוסף על כך, לאחר שנבדקו עקומות הלמידה, נערכו ניתוחי שונות דו-כיווניים על הישגי הלומדים מייד לאחר הצגת האסטרטגיה. מבחן Tukey's HSD שימש כמבחן מעקב עבור כל ההשוואות הסטטיסטיות, כנדרש. רמת המובהקות נקבעה ל-05. עבור כל הניתוחים הסטטיסטיים. ממצאי המחקר מלמדים כי שימוש יעיל בעקרונות האסטרטגיה דורש מהלומד שליטה מוקדמת במיומנות הנלמדת. כלומר, יש לתרגל את הלומד בביצוע המיומנות בטרם החשיפה לעקרונות האסטרטגיה.

תארנים: אסטרטגיית למידה, אסטרטגיית חמשת הצעדים, זריקה, מטלה מוטורית סגורה בעלת קצב פנימי, דיוק.

The use of a learning strategy in learning closed self-paced motor skills – When to introduce the strategy to the learner?

H. Shechter-Solomon and R. Lidor

Studies on motor learning indicate that learning strategies – which help learners register, process, and utilize basic skills, such as searching, organizing, sorting, repeating, memorizing, and flexible thinking, while evaluating the learning process and its outcomes – could enhance the learning of closed, self-paced motor skills. Yet few studies have examined the point of introduction of such learning strategies. On the one hand, being briefed on the principles of a given strategy prior to performing the task could contribute to the acquisition of effective learning principles; yet the early introduction of a strategy may potentially create a heavy cognitive load, thereby impairing the learners’ ability to assimilate the principles of the strategy and the foundations of the newly-learned task simultaneously. However, without the introduction of strategies prior to embarking on the task, the learner might intuitively develop ineffective learning strategies, in turn having greater difficulty in adopting the principles of an effective evidence-based strategy. The aim of this study, therefore, was to examine the effectiveness of a specific learning strategy – the Five-Step Approach – on acquisition of two closed ball-throwing tasks. The study included 80 children from grades 5 and 6 (40 boys and 40 girls; mean age=11.16 years; SD±0.52) from two elementary schools in Israel. The participants were divided into four groups (including a no-strategy control group) and the given strategy was introduced to each group at a different time point across the three sessions in which they participated (33%, 66%, 100%, or not at all). In the first two sessions, the learned motor task entailed lateral ball-throwing towards a single target. In the third session, the participants performed tasks relating to retention and transfer (lateral ball-throwing towards one of three targets). Statistical analysis included a three-way ANOVA test for the learning phase and 2-way ANOVA tests for both the retention phase and the transfer one. The findings indicate that effective use of the strategy principles requires complete prior control of the learned skill. In other words, the learner must first practice the skill, before being exposed to the principles of the strategy.

 Descriptors: Learning strategy, Five-Step Approach, throwing, closed self-paced motor skills, accuracy.

استخدام استراتيجية التعلم في عمليات اكتساب المهارات الحركية المغلقة ذات الإيقاع الداخلي: متى تقدم الاستراتيجية للمتعلم؟

هيلا شاخطار- سولومون وروني ليدور

تظهر الدراسات في التعلم الحركي أن استراتيجيات التعلم التي تساعد المتعلم على استيعاب ومعالجة واستخدام المهارات الأساسية مثل: البحث والتنظيم والفرز والتكرار والحفظ ومرونة التفكير وأيضًا تساعد في تقييم عملية التعلم وتقييم منتجات العملية التعليمية، كما يمكن أن تحسن تعلم المهارات الحركية المغلقة ذات الإيقاع الداخلي. حتى الآن، هناك عدد قليل من الدراسات التي تناولت مسألة توقيت تقديم الاستراتيجية للمتعلم في عملية التعلم الحركي: فمن ناحية، فإن الكشف عن مبادئ الاستراتيجية قبل التطبيق والممارسة يسمح للمتعلم باكتساب مبادئ التفكير الفعال، ومن ناحية أخرى، قد يخلق عبئًا معرفيًا كبيرًا، ونتيجة لذلك، صعوبة في اكتساب كلا الأمرين في نفس الوقت، أي إستراتيجية وأساسيات المهمة الحركية التي يتم تعلمها. قد يساعد التعرض للاستراتيجية في مرحلة متقدمة من العملية التعليمية في تركيز المتعلم على ممارسة المهمة، ومن ناحية أخرى، قد يطور استراتيجيات تعلم بديهية وغير فعالة ويواجه صعوبة في تبني مبادئ الاستراتيجيات الفعالة القائمة على الأدلة. الغرض من هذه الدراسة هو فحص فعالية استراتيجية التعلم - استراتيجية الخمس خطوات - المقدمة للمتعلمين في أوقات مختلفة من عملية التعلم لمهمتي رمي. شارك في الدراسة (80) من طلبة الصف الخامس والسادس (40) طالباً و(40) طالبة، بمتوسط ​​أعمار (11.6) سنة وانحراف معياري (0.52) ممن يدرسون في التعليم العادي، في مدرستين ابتدائيتين حكوميتين في شمال البلاد، تم تقسيمهم إلى أربع مجموعات: ثلاث مجموعات تعلم ومجموعة ضابطة (20). في كل مجموعة من مجموعات التعلم تم تقديم استراتيجية التعلم في وقت مختلف (33%، 66%، 100%)، وقامت المجموعة الضابطة بأداء المهام دون تقديم لاستراتيجية التعلم. حضر كل مشارك ثلاث جلسات: في الجلستين الأوليين، تم تعلم مهمة رمي الكرة الجانبي تجاه هدف واحد. في الجلسة الثالثة تم تنفيذ مهمة الاستعادة ومهمة النقل (رمي الكرة بشكل جانبي على هدف واحد بين ثلاثة أهداف). تضمن التحليل الإحصائي تحليل التباين الثلاثي في مرحلة التعلم، وتحليل التباين الثنائي في مرحلة الاستعادة وتحليل التباين الثنائي في مرحلة النقل. إضافة إلى ذلك، بعد فحص منحنيات التعلم تم إجراء تحليلات التباين الثنائي على إنجازات المتعلمين فور عرض الإستراتيجية. تم استخدام اختبار (Tukey's HSD) كاختبار لجميع المقارنات البعدية الإحصائية، على النحو المطلوب. تم تحديد مستوى الدلالة عند (0.05) لجميع التحليلات الإحصائية. أظهرت نتائج البحث أن الاستخدام الفعال لمبادئ الاستراتيجية يتطلب من المتعلم إتقان المهارات المكتسبة مسبقًا. وهذا يعني أن المتعلم يجب أن يمارس أداء المهارة قبل أن تعرض له مبادئ الإستراتيجية.

كلمات مفتاحية: إستراتيجية التعلم، الإستراتيجية ذات الخمس خطوات، الرمي، مهمة حركية مغلقة بإيقاع داخلي، الدقة.